Około 90 tys. osób doznaje różnych form przemocy w rodzinie. W feralnym 2020 r. piekło przemocy domowej jeszcze poszerzyło swój zasięg. Problem niestety eskaluje, dlatego tak istotne jest, by o nim głośno mówić. 22 września Podczas konferencji „Zdemaskować przemoc” zorganizowanej przez Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, prelegenci nie tylko omówili jej różne odmiany, ale przedstawili metody jej przeciwdziałania.
– Nienawiść jest stara jak świat. Jest zarzewiem wszelkich złych emocji i działań. Słyszymy język wrogości do ludzi o innych poglądach czy ludzi słabszych. Wszystkie ludobójstwa zaczynały się od słów pogardy i nienawiści. Nasza konferencja „Zdemaskować przemoc” jest poświęcona przemocy, która zawsze ma swoje źródło – tymi słowami konferencję zaczęła Elżbieta Bogucka zastępca dyrektora MCPS ds. społecznych.
Problem przemocy w Polsce niestety nie maleje. Co roku – według oficjalnych statystyk – blisko 90 tys. osób doznaje różnych form przemocy w rodzinie. Biorąc pod uwagę, że wiele przypadków nigdy nie jest zgłaszanych, możemy uznać, że to minimum 90 tys. Policyjne statystyki podają, że ponad 70 proc. ofiar to kobiety.
Pandemia COVID-19 i związany z nią lockdown niestety ten problem pogłębiły. Podczas konferencji „Zdemaskować przemoc” zorganizowanej przez Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, prelegenci wnikliwie omawiali zjawisko przemocy i jej różne wymiary.
- Prof. Adam Bodnar przedstawił raport z czasów, gdy był Rzecznikiem Praw Obywatelskich, w którym jednoznacznie pokazał, że zarówno w czasie pandemii, jak i poza nią, temat przemocy systemowo jest przemilczany. Wyraźnie podkreślił, że w kwestii pomocy ofiarom przemocy, Polska ma jeszcze wiele do zrobienia.
Wśród panelistów nie zabrakło głosu osób zajmujących się tematem przeciwdziałania przemocy na co dzień.
- Elżbieta Ostrowska z Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów w swoim przemówieniu, zaznaczyła, że przemoc nie omija także osób starszych. – Osoby starsze są predystynowane, by być ofiarami przemocy, bo są słabsi, gorzej poruszają się w przestrzeni publicznej albo są uzależnieni ekonomicznie od najbliższych. Ale tak naprawdę niewiele wiemy o skali tego zjawiska, ponieważ osoby starsze rzadko się skarżą. Często boją się albo wstydzą lub nie wiedzą, do kogo mogą zwrócić się o pomoc – podkreśliła w swojej wypowiedzi.
- Iwona Hartwich działaczka społeczna i polityczka, omówiła problem przemocy wobec osób z niepełnosprawnościami. – Mam wrażenie, że słowo „przemoc” już nie ma takiej siły przebicia. Coraz mniej osób na nie reaguje. My, rodziny osób niepełnosprawnych, borykamy się z ogromnym niedofinansowaniem kosztów leczenia i utrzymania. Niestety nasze państwo nie widzi potrzeby pomocy osobom z niepełnosprawnościami, co jest zachowaniem przemocowym – powiedziała Iwona Hartwich.
- Mirosława Kątna z Komitetu Ochrony Praw Dziecka poruszyła temat przemocy wobec dzieci. – Przed nami jeszcze bardzo dużo pracy nad świadomością społeczną. Pokazał to czas pandemii, kiedy dzieci były pozamykane w domach, bardzo często bez pomocy i jakiegokolwiek wsparcia. Można było zobaczyć, jak dolegliwa i bolesna jest przemoc emocjonalna. Skutki tego będziemy leczyć przez długie lata, a nie bardzo mamy jak, ponieważ dostępność do psychologów jest słaba. W małych miejscowościach prawie tej dostępności nie ma, a skala problemów psychicznych czy psychologicznych wśród dzieci jest ogromna – zaznaczyła Mirosława Kątna.
- Prof. Paweł Bronowski z Akademii Pedagogiki Specjalnej w swoim wystąpieniu podkreślił, że przemoc nie omija również osób z problemami psychicznymi, ponieważ choroby te nadal są stygmatyzowane przez społeczeństwo.
- Ewa Odachowska-Rogalska z Akademii Pedagogiki Specjalnej poprowadziła wykład „Przemoc oczami dziecka”. Psycholożka omówiła wpływ przemocy na rozwój dziecka. – Konferencja „Zdemaskować przemoc” to szczególna konferencja dla środowiska psychologów, pedagogów, pracowników socjalnych oraz osób, którym bliska jest pomoc ofiarom przemocy, ale też pomocy osobom, które są potencjalnie zaangażowanie w przemoc jako sprawcy. Dlatego zachęcamy wszystkich teoretyków i praktyków, żeby się zintegrowali na rzecz zmiany nie tylko systemowej, ale zmiany w mentalności ludzi, którym bliskie jest zjawisko przemocy – podkreśliła Ewa Odachowska-Rogalska.
- Kamila Gasiuk-Pihowicz przedstawiła kierunek prac sejmowych nad dokumentami dotyczącymi przemocy.
- Renata Durda, kierowniczka Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” mówiła o ochronie osób pokrzywdzonych przemocą. – Od listopada 2020 roku funkcjonariusze policji i żandarmerii wojskowej posiadają nowe uprawnienia, dzięki którym mogą nakazać osobom stosującym przemoc w rodzinie opuszczenie mieszkania i wydać zakaz zbliżania się na 14 dni. To bardzo ważne uprawnienie dla policji. Czekaliśmy kilkanaście lat, żeby takie uprawnienia były u nas, ponieważ znamy je z innych krajów i wiemy, że to bardzo skuteczne narzędzie do powstrzymywania sprawców przemocy w rodzinie, zwłaszcza tej przemocy, która może mieć bardzo dramatyczne konsekwencje dla życia i zdrowia osób pokrzywdzonych – powiedziała na konferencji Renata Durda.
- Maria Kuźmicz omówiła istotną rolę „Niebieskiej Linii” w okresie pandemii.
- Edyta Belder z Ery Nowych Kobiet opowiadała o tym, jak pomagają kobietom mówić o przemocy, a przede wszystkim wychodzić z traumy.
- Joanna Kos-Krauze, reżyserka, współtwórczyni mocnego filmu „Plac Zbawiciela” podkreśliła, że konferencji takich jak ta jest zdecydowanie za mało. Jestem pod wrażeniem ekspertów i wystąpień. A w czasie tylu przemian i kłopotów społecznych takie spotkania są niezbędne. Tutaj jest rzesza ludzi, którzy rzeczywiście starają się pomagać w rozwiązywaniu problemów. My też niczego nie zmienimy, jeśli nie będziemy wspierali ośrodków pomocy społecznej i organizacji pozarządowych
Nie zabrakło również głosu osób związanych z profilaktyką uzależnień.
- Krzysztof Brzózka, ekspert ds. profilaktyki uzależnień oraz były dyrektor Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (PARPA), podkreślił, że alkohol nie musi być źródłem przemocy, ale na pewno ją wzmacnia.
- Katarzyna Michalska – p.o. dyrektora PARPA, omówiła zjawisko przemocy kobiet wobec mężczyzn, która – jak podkreśliła ekspertka – jest nadal tematem tabu w Polsce.
Matylda Damięcka mówiła o tle powstania filmu „Od facetów, dla facetów. – Przeczytałam artykuł, w którym Piotr Stankiewicz mówi, w jaki sposób mężczyźni mogliby pomóc kobietom. Wtedy ten tekst dotyczył kobiet, które wychodziły na protesty, ale temat wsparcia kobiet powinien mieć wymiar uniwersalny – dodała artystka.
Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej od wielu lat prowadzi szeroko zakrojone działania związane z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie. Obecnie strategicznym dokumentem dla działań różnych organizacji i instytucji jest Wojewódzki Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Województwa Mazowieckiego na lata 2021–2025. Jego celem jest zwiększenie skuteczności przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz zmniejszenie skali tego zjawiska na terenie województwa mazowieckiego przez m.in. realizację programów oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie czy podnoszenie świadomości społecznej na temat jej przyczyn i skutków w rodzinie.
Źródło: informacja prasowa MCPS. Zdjęcie ilustracyjne – fot. Pixabay.
