W programie Polski Ład wyróżniono komponent dotyczący cyfryzacji państwa – CyberPoland 2025. Według autorów programu pandemia przeniosła wiele spraw urzędowych na poziom online. „Dlatego wprowadzamy zasadę cyfrowej domyślności, jako podstawy funkcjonowania i myślenia o relacji obywatel-administracja. Usługi publiczne muszą mieć cyfrowy, preferowany odpowiednik” – wyjaśniono.
Zgodnie z Polskim Ładem cyfryzacji powinny zostać poddane procesy takie, jak wyrabianie dokumentów (np. prawa jazdy), konsultacje publiczne i składanie skarg do administracji. Zadeklarowano, że cyfrowe usługi administracji publicznej „będą projektowane z założeniem, że forma papierowa, choć dostępna dla chętnych, będzie wyjątkiem, a nie regułą”. Polski Ład zakłada, że co drugi Polak będzie do 2023 r. posiadał Profil Zaufany, a odsetek obywateli korzystających z internetu w kontaktach z administracją zwiększy się do tego czasu do 60 proc.
Cyfrowe postulaty Polskiego Ładu pod kątem wpływu na społeczeństwo i gospodarkę przeanalizowała w raporcie „Polski Ład a cyfrowy rozwój kraju” Fundacja Instrat. Jak ocenili eksperci fundacji pandemia dostrzegalnie pogłębiła wykluczenie cyfrowe, a nagła digitalizacja dotknęła poszczególne grupy społeczne – seniorów o niskich kompetencjach cyfrowych czy dzieci w wieku szkolnym, nie mające dostępu do komputerów. „Konieczne jest zadbanie o to, by wskutek wprowadzenia domyślności cyfrowego załatwiania spraw i innych procesów ucyfrowienia administracji nie ucierpiały osoby, które nie mogą bądź najzwyczajniej nie chcą dokonywać czynności urzędowych przez internet”
Fundacja Instrat oceniła w raporcie, że program proponuje rozwiązania pośrednie, takie jak modernizowanie przedsiębiorstw (cyfryzacja produkcji czy komunikacji), rozbudowywanie sieci e-handlu czy edukacja przedsiębiorców w zakresie korzyści związanych z cyfryzacją, które osiągalne są już dziś. Ich realizacja w kolejnych latach może, według Instratu, przynieść zwrot w wysokości nawet do 275 mld zł.
Zdaniem Fundacji działania z zakresu ucyfrowienia usług publicznych, zwiększenia dostępu do internetu szerokopasmowego czy eliminowanie białych plam w pokryciu kraju dostępem do łączności to „mało innowacyjne działania, stanowiące kontynuację programów z poprzednich lat”.
Eksperci Instrat zwrócili uwagę, że w programie Polskiego Ładu nie ujęto rozwiązań takich, jak inwestycje wspierające cyfryzację sektora MŚP, którego rozwój ma ogromne znaczenie dla polskiej gospodarki. W rankingu Komisji Europejskiej za 2020 r. polskie przedsiębiorstwa wciąż znajdują się na jednym z końcowych miejsc (pozycja 23 na 28) pod względem wykorzystania technologii cyfrowych. Jak czytamy w raporcie „Digital Economy and Society Index 2020” (DESI), 60 proc. firm w bardzo niewielkim stopniu wykorzystuje cyfryzację.
W Polskim Ładzie budowanie kompetencji cyfrowych pojawia się nie tylko w kontekście pracowników i firm, ale i edukacji. Przedstawiciele Fundacji zwrócili uwagę na postanowienia o wprowadzeniu do szkół „latarników cyfrowych”, których zadaniem miałaby być pomoc dzieciom w rozwoju kompetencji cyfrowych, ale i zwiększaniu świadomości nt. zagrożeń w cyberprzestrzeni.
Młodzi ludzie, choć wiedzą, jak korzystać z nowinek technologicznych i internetu, nie posiadają dostatecznych umiejętności cyfrowych, które mogliby wykorzystać w życiu zawodowym\, dlatego warto byłoby podnieść poziom edukacji z obszaru informatyki, a ponadto zadbać o rozwijanie u młodzieży kompetencji przyszłości takich, jak krytyczne myślenie czy kreatywność.
Fundacja Instrat to polski think-tank zajmujący się prowadzeniem programów badawczych m.in. w zakresie gospodarki cyfrowej, energii i środowiska, zrównoważonych finansów oraz rynku pracy i nierówności.
źródło: oprac. za Forsal.pl
