Pierwsza społeczna instytucja kultury w Europie Środkowej w całości dedykowana twórczości artystek i artystów z niepełnosprawnościami jest już otwarta. Mowa o Centrum Sztuki Włączającej, które zainaugurowało międzynarodowy projekt POKAŻ JĘZYK.
Główną ideą organizacji jest stworzenie profesjonalnych warunków tworzenia różnorodnej sztuki przez osoby o różnych możliwościach, które napotykają systemowe bariery w dostępie do edukacji artystycznej i publicznych instytucji kultury. Instytucja została powołana przez Fundację Teatr 21, a pomysł na stworzenie organizacji powstał jako odpowiedź na rosnące potrzeby środowiska artystycznego osób z niepełnosprawnościami i ich sojuszników i sojuszniczek. Rozwój artystyczny i profesjonalizacja zespołu Teatru 21 pokazały, że sztuka artystów z niepełnosprawnościami może być w pełni zawodowa i mieć najwyższe walory artystyczne, jeśli zostanie potraktowana w poważny sposób. Na bogatą działalność Centrum składają się spektakle i performanse, koncerty, wystawy, wykłady, seminaria, warsztaty, także prestiżowa seria wydawnicza, w ramach której ukazują się w Polsce najważniejsze książki z obszaru kulturowych studiów o niepełnosprawności. Z kolei naukowa działalność instytucji przyczyniła się w realny sposób do wyodrębnienia się w Polsce nowej dyscypliny badawczej.
W lutym ruszył międzynarodowy projektu POKAŻ JĘZYK. Jakie są założenia programu? Przede wszystkim celebrowanie różnorodności fizycznej i umysłowej jako wartości samej w sobie. To odejście od postawy, która uznaje nieskazitelność i zdrowie za standardy piękna i afirmacja niepełnosprawności, którą wszak można znaleźć wszędzie w sztuce nowoczesnej. Jako cel organizatorzy postawili sobie pokazanie polskiej publiczności najlepszych i najciekawszych artystycznie przykładów europejskiej sztuki inkluzywnej. Główną ideą programu jest rozwijanie nowego języka sztuk performatywnych i teatru oraz otwieranie drzwi twórczości różnorodnych artystów i artystek, wnoszących w swoje prace nowe języki i estetyki: neuroróżnorodność, alternatywną motorykę, język migowy, czy poetycką audiodeskrypcję. Program składa się więc z czterech części, a każda z nich dedykowana jest innego rodzaju sztuce, uwzględniającej różne kondycje i możliwości, sposoby komunikacji twórców i twórczyń. Prezentowane prace mają wnieść nową jakość i zmieniać myślenie o tym, jakie kryteria powinna spełniać sztuka, pokazywać rewolucję w teatrze i performansie, która odbywa się na świecie, a której Polska jest już częścią. Kuratorkami projektu są Justyna Lipko-Konieczna i Justyna Wielgus.
Partnerami programu są Akademia Teatralna w Warszawie i jej filia w Białymstoku, a także norweska organizacja interart_s. Przez półtora roku, do kwietnia 2024, na różnych scenach w Warszawie prezentowane będą spektakle i performanse.
Program POKAŻ JĘZYK zaplanowany został od lutego 2023 do kwietnia 2024. Aktualne informacje o programie: www.teatr21.pl.
Źródło: oprac. za teatrwszystkich.eu. Zdjęcie ilustracyjne – fot. Shutterstock.
