Niepełnosprawność

5 lat Programu Dostępność Plus

Program Dostępność Plus, który koordynuje Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, ma już pięć lat. Z tej okazji w siedzibie resortu odbywa się dwudniowa międzynarodowa konferencja ekspercka. Spotkanie podsumowujące efekty działania programu otworzyli minister Grzegorz Puda oraz wiceminister Małgorzata Jarosińska-Jedynak.

– Najważniejszy cel Programu Dostępność Plus to skuteczna likwidacja barier, jakie stoją przed osobami z niepełnosprawnościami, osobami starszymi, ze szczególnymi potrzebami, tak aby mogły samodzielnie funkcjonować i uczestniczyć w życiu społecznym na równi z innymi. Program Dostępność Plus działa, a jego efektem są zmiany w tysiącach budynków, miejsc publicznych i transporcie publicznym. Konsekwentnie likwidujemy bariery w prawie i przestrzeni publicznej, które utrudniają osobom starszym i z niepełnosprawnościami pełną integrację ze społeczeństwem. Program wspiera także kobiety w ciąży i rodziców – powiedział minister funduszy i polityki regionalnej Grzegorz Puda.

Program Dostępność Plus to pierwsze tak kompleksowe ujęcie tematyki dostępności w Polsce. Jego celem jest zapewnienie swobodnego dostępu do dóbr, usług oraz możliwości udziału w życiu społecznym i publicznym osób ze szczególnymi potrzebami.

– Program obejmuje ponad 100 trwających i drugie tyle zakończonych inicjatyw angażujących środki o wartości 16,7 miliarda złotych. To szacowane koszty inwestycji, które zwiększają dostępność w naszym otoczeniu. W niwelowaniu barier architektonicznych, cyfrowych i komunikacyjno-informacyjnych pomagają nam Fundusze Europejskie. Źródłem finansowania przedsięwzięć są również publiczne środki krajowe – dodała wiceminister Małgorzata Jarosińska-Jedynak.

Program Dostępność Plus – podsumowanie

Program wspiera osiem obszarów: architekturę, transport, edukację, służbę zdrowia, cyfryzację, usługi, konkurencyjność i koordynację.

– Kluczową rolę w realizacji Programu Dostępność Plus odgrywają zmiany systemowe, wprowadzane głównie dzięki nowym rozwiązaniom legislacyjnym. Są to funkcjonujące dwie ustawy o zapewnianiu dostępności. Wkrótce dołączy do nich kolejna dotycząca dostępności niektórych produktów i usług – powiedziała wiceminister podczas debaty podsumowującej działanie programu.

Kwestie związane z dostępnością zostały uwzględnione w nowelizacji szeregu innych aktów prawnych włączając dostępność do różnych polityk publicznych m.in. Prawa budowlanego. To proces, który stale rozwijamy. Dzięki nowym przepisom uruchomiliśmy wiele mechanizmów, które gwarantują większą dbałość i opiekę nad tematem dostępności w sferze publicznej oraz dają możliwości popularyzacji tego tematu poza nią. Możemy więc dziś mówić już o trwałym schemacie systemowego wsparcia dla dostępności.

Działa Rada Dostępności, która inicjuje i opiniuje podejmowane przez ministerstwo inicjatywy, związane z poprawą zapewniania dostępności. W ramach przedsięwzięcia Partnerstwo na rzecz dostępności integrujemy przedstawicieli różnych środowisk, którzy aktywnie działają na rzecz rozwijania dostępności.

Pięć lat realizacji programu to ponad 70 zmodernizowanych już dworców kolejowych oraz 650 nowych lub przebudowanych peronów kolejowych, dostępnych dla osób o ograniczonej możliwości poruszania się.

To również zakupionych blisko 1000 autobusów, tramwajów i wagonów kolejowych przystosowanych do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, a także usługi indywidualnego transportu door-to-door w ponad 170 gminach.

Od pięciu lat podejmujemy również działania zwiększające dostępność edukacji. Szkoły ulepszają swoje placówki w wielu wymiarach – architektonicznym, edukacyjno-społecznym, organizacyjnym oraz technicznym. Współfinansujemy inwestycje i zakupy, które poprawią dostępność architektoniczną budynków, transportu, wyposażenia i pomocy dydaktycznych. Ze szkoleń korzystają nauczyciele i specjaliści wspomagający uczniów ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi.

Dzięki programowi likwidowane są także bariery w dostępie do kształcenia na poziomie wyższym, przez wsparcie zmian organizacyjnych oraz podnoszenie świadomości i kompetencji kadry uczelni w obszarze dostępności. Dzięki włączeniu projektowania uniwersalnego do programu kształcenia na wielu kierunkach studiów rozwijają się nowe kadry dla dostępności.

Przy wsparciu środków z dedykowanego na ten cel Funduszu Dostępności, zrealizowano 92 inwestycje, w ramach których wymieniono 72 windy oraz zainstalowano 68 nowych wind w blokach i urzędach. Przyznano granty dla 847 samorządów na poprawę dostępności. Ponad 2000 pracowników służb architektoniczno-budowlanych przeszkolono z zakresu dostępności, zmodernizowano też liczne obiekty kultury i sportu pod kątem potrzeb osób z niepełnosprawnościami.

Inicjatywy poprawiające dostępność realizowane są też w służbie zdrowia. Wsparcie otrzymały dotychczas 234 placówki POZ oraz 73 szpitale w całej Polsce. Dodatkowo pracownicy tych podmiotów są szkoleni z efektywnej komunikacji z osobami ze szczególnymi potrzebami, w tym seniorami. Dotychczas przeszkolono 1064 pracowników placówek POZ i szpitali. Dzięki różnego rodzaju projektom, z pomocy w postaci usług społecznych i zdrowotnych (np. opiekunki, asystenta, doradcy) skorzystało już 404 tys. osób – głównie seniorów i osób z niepełnosprawnością. Utworzono także 16 centrów zdrowia psychicznego, które pozwalają wspierać osoby w kryzysach psychicznych w ich środowisku lokalnym, bez konieczności hospitalizacji.

Dostępność w biznesie – szanse i wyzwania

Drugiego dnia konferencji skupimy się na biznesie, w tym na Europejskim Akcie o Dostępności (EAA). Będziemy rozmawiać o tym, jakie szanse i wyzwania wiążą się z dostępnością w tym obszarze oraz jaka jest wartość ekonomiczna dostępności. Opowiedzą o tym goście – przedstawiciele polskich i międzynarodowych organizacji oraz przedsiębiorców.

EAA daje kompleksowy przewodnik po dostępności. Pomoże firmom w tworzeniu lepszych produktów i usług, a wszystkim konsumentom – możliwość i wygodę ich użytkowania. Dostępność będzie dotyczyła najbardziej powszechnych produktów i usług, podstawowych dla swobodnego i jak najbardziej niezależnego życia osób z niepełnosprawnościami i szczególnymi potrzebami. Są to m.in. komputery, smartfony, e-booki, terminale płatnicze w sklepach, bankomaty, urządzenia do odprawy samoobsługowej, usługi bankowości detalicznej, e-handlu czy też informacji cyfrowej w transporcie pasażerskim.

Źródło: MFiPR. Zdjęcie ilustracyjne – fot. Shutterstock.

19 kwietnia 2023