Przemoc domowa

NIK. Jak powiaty wspierają potrzebujące schronienia matki z dziećmi i kobiety w ciąży

Zadaniem pomocy społecznej jest wspieranie osób i rodzin, które nie są w stanie własnymi siłami przezwyciężyć trudnej sytuacji życiowej. Obowiązek zaspokojenia ich podstawowych potrzeb – udzielenia schronienia czy zapewnienia posiłku spoczywa na gminach.

Powiatom powierzono opiekę nad szczególną grupą – nad dotkniętymi przemocą lub znajdującymi się w innej sytuacji kryzysowej matkami, ojcami i opiekunami z dziećmi oraz nad kobietami w ciąży. NIK kontrolując 32 powiatowe i gminne jednostki organizacyjne pomocy społecznej wykazała jednak, że w badanym okresie, to jest od stycznia 2016 r. do połowy 2019 r., 95 proc. kontrolowanych ośrodków i centrów pomocy nie wywiązało się prawidłowo z zadania powiatu jakim jest prowadzenie specjalnych ośrodków wsparcia dla takich osób. Chodzi o DMD, czyli domy dla matek z dziećmi i dla kobiet w ciąży.

Na to, że DMD jest za mało i że matki z dziećmi oraz kobiety w ciąży przebywają np. w schroniskach dla bezdomnych, które nie zapewniają im odpowiednich warunków i pomocy psychologicznej zwracały uwagę media i Rzecznik Praw Obywatelskich. W 2018 r. w Polsce funkcjonowało 31 DMD, które dały schronienie w sumie nieco ponad 1300 osobom. Główny Urząd Statystyczny, na podstawie otrzymanych sprawozdań doliczył się 63 DMD (łącznie z filiami), z oferty których skorzystało prawie 3200 osób, czyli niemal trzy razy więcej niż wykazało ministerstwo.

Z kontroli NIK jednoznacznie wynika, że w badanym okresie nie wszystkie powiaty i miasta na prawach powiatu zapewniały schronienie w DMD matkom, ojcom i opiekunom z dziećmi oraz kobietom w ciąży dotkniętym przemocą lub znajdującym się w innej sytuacji kryzysowej. Jest to niezgodne z ustawą o pomocy społecznej. Zdaniem Izby, nawet jeśli w którymś z regionów zapotrzebowanie na miejsca w tego rodzaju ośrodkach jest mniejsze, powiat powinien być organizacyjnie przygotowany do ich zapewnienia, jeśli zajdzie taka potrzeba. Może to osiągnąć np. podpisując odpowiednią umowę z innym powiatem czy fundacją.

W kontrolowanym przez NIK okresie, pobyt w prywatnych ośrodkach działających niezależnie od samorządu i nie mających obowiązku spełniania wszystkich standardów przewidzianych dla DMD, sfinansowało swoim podopiecznym siedem z 32 jednostek organizacyjnych pomocy społecznej (powiatowych i gminnych). Warto więc, zdaniem Izby, rozważyć umożliwienie organom administracji rządowej lub samorządowej kontrolowania jakości usług oferowanych przez takie placówki, a także zastosowanie wobec nich rozwiązań systemowych, m.in. obowiązku prowadzenia ich rejestru i wydawania zezwoleń na prowadzenie przez nie działalności, co może także wymusić zapewnienie odpowiedniej jakości oferowanej pomocy.

Z całością raportu w tej sprawie można zapoznać się na stronie: https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/schronienie-dla-matek-z-dziecmi.html

źródło: NIK

21 października 2020