To miejsce, w którym dorosłe osoby z niepełnosprawnością intelektualną lub ze spektrum autyzmu mogą rozwijać się poprzez działania artystyczne – w Lublinie działa Środowiskowy Dom Samopomocy „Akademia Artystyczna”.
Podopieczni placówki, chętnie angażują się w pracę na scenie: – To jest moja pasja. Uwielbiam to. Lubię całą kadrę. To jest mój drugi dom. Czuję się tu bardzo dobrze. Gramy na bębnach, na gitarze. Bardzo lubię improwizację. Śpiewamy piosenki, w czwartki uczymy się gotować – mówią podopieczni.
– Michał, który był pomysłodawcą tego ośrodka, widział to jako takie centrum arteterapii – mówi Dominika Jedlikowska, kierownik w Środowiskowym Domu Samopomocy, wspierająca działania Fundacji Nieprzetartego Szlaku. – A kiedy przyszły do nas osoby niepełnosprawne okazało się, że bardzo trudno jest prowadzić taką arteterapię, kiedy nie mamy podstaw samodzielności u tych osób. Zauważyliśmy, że na tym też musimy się skupić, żeby poprzez wzrost samodzielności te osoby lepiej zaczęły funkcjonować na samych zajęciach artystycznych. Bo jeżeli te osoby nauczyły się współdziałania w grupie podczas dyżurów kuchennych czy sprzątaniu, to łatwiej było im te zdolności przenieść na działania artystyczne.
– Generalnie arteterapia to też używanie różnych środków artystycznych do tego, żeby naszym uczestnikom, osobom z niepełnosprawnością, funkcjonowało się lepiej – mówi Michał Stanowski, koordynator Nieprzetartego Szlaku. – Możemy mówić o bardzo różnym rozwoju. Rozwoju czysto technicznym, czyli jeżeli będziemy dużo trenować z artykulacją, to będzie lepsza komunikacja osób, będą umiały lepiej się wyrażać. Ale na innym poziomie mówimy na przykład o sprawności fizycznej, czyli poprzez taniec, zabawę, ruch, budowanie świadomości swojego ciała z jednej strony zwiększamy jego sprawność, ale z drugiej strony jego wyraz i komunikację – komunikację, która z jednej strony jest komunikacją na co dzień ale z drugiej strony też komunikacją na scenie. Praca z emocjami, które wyrażamy w teatrze, rozumienie i wyrażanie własnych emocji, ich kontrola, żeby się nie zapędzać i nie gubić – to też są ważne elementy, które poprzez działania artystyczne staramy się realizować.
– Wyjeżdżamy też na treningi samodzielności do ośrodka w Skrzyńcu, z którego korzystamy szczególnie latem – mówi Dominika Jedlikowska. – Czasem jedzie też rodzic, ale przede wszystkim jadą osoby same. Zauważyliśmy że idąc całościowo jeśli chodzi o rozwój podopiecznych, a nie tylko jedną działką, zaczęliśmy mieć powoli sukcesy.
– Czasem wychodzą z tego spektakle i są to dodatkowe elementy rozwoju – mówi Michał Stanowski. – Tutaj nasi podopieczni spotykają się z bardzo trudnymi sytuacjami funkcjonowania na scenie. Jeżeli jest przygotowany, to może fenomenalnie, w absolutnie samodzielny sposób sprawdzić się na tej scenie. I to jest dla mnie fenomenalny moment, kiedy osoba z niepełnosprawnością intelektualną może w jakiś sposób wpływać na widza, osobę pełnosprawną, budować klimat, przekazać mu coś ważnego, dać mu coś, a nie tylko odebrać. Ten element terapii poprzez sztukę jest dla mnie bardzo istotny, choć nie jedyny, bo możemy latami pracować bez żadnych spektakli i to też będzie rozwojowe.
Środowiskowy Dom Samopomocy Akademia Artystyczna świętuje 10-lecie istnienia.
Akademia Artystyczna wpisuje się w działalność fundacji Nieprzetartego Szlaku, której celem jest między innymi tworzenie i wspieranie działań artystycznych, społecznych i kulturalnych osób niepełnosprawnych.
Źródło: oprac. za radio.lublin.pl. Zdjęcie ilustracyjne – fot. Shutterstock.
