Do edycji 2023/2024 programu „Pajacyk – pomoc psychospołeczna” prowadzonego przez Polską Akcję Humanitarną zgłosiło się aż 154 organizacji – to prawie dwukrotnie więcej niż rok temu. Liczba ta pokazuje, jak duże jest zapotrzebowanie na wsparcie psychologiczne wśród najmłodszych. Organizacje wnioskowały łącznie o 25 mln zł dofinansowania.
“Nigdy nie spotkaliśmy się z podobną skalą zgłoszeń” – mówi Marta Chojnacka z PAH, koordynatorka programu „Pajacyk – pomoc psychospołeczna”. Chojnacka zaznacza, że nie wszystkie instytucje otrzymają dofinansowanie: „Budżet programu jest ograniczony, walczymy o wsparcie biznesu i ze strony instytucji. To bardzo ważne, by jak najwięcej dzieci objęto opieką psychologiczną”.
Program PAH skierowany jest do dzieci, które wychowują się w warunkach niekorzystnych dla rozwoju i zdrowia psychicznego. Celem jest realne wsparcie poprzez zajęcia ze specjalistami, a także w zakresie rozwoju umiejętności społecznych i życiowych oraz zainteresowań. „Chcemy, aby dzieci z tak zwanych rodzin wieloproblemowych mogły liczyć na realne i długofalowe wsparcie, dzięki któremu nauczą się, jak radzić sobie w sytuacjach kryzysowych” – wyjaśnia Marta Chojnacka.
Impulsem do rozszerzenia znanego w Polsce programu dożywiania w szkołach „Pajacyk” o pomoc psychospołeczną była pandemia koronawirusa, postępująca izolacja i osamotnienie, które doprowadziło do problemów na tle psychicznym u dzieci. Obecnie jednak wcale nie jest lepiej – organizacje zajmujące się zdrowiem psychicznym najmłodszych, w tym Fundacja GrowSPACE, alarmują, że w wielu regionach kraju dramatycznie brakuje i psychologów szkolnych i psychiatrów dziecięcych. Przykładowo średni czas oczekiwania na konsultację u psychiatry dziecięcego przekracza 200 dni, a w całej Polsce brakuje 2,3 tys. specjalistów, którzy mogliby na co dzień pomagać dzieciom i młodzieży w szkołach.
Wychodząc naprzeciw tak dużej potrzebie od czasu pierwszej, pilotażowej odsłony programu w 2021 roku, PAH zrealizowała już trzy edycje, w tym jedną specjalną, skierowaną do dzieci i młodzieży przybyłych z Ukrainy po 24 lutego 2022 roku. Przez ten czas specjalistyczną pomoc uzyskało ponad 5000 dzieci.
„Wiele z nich zmaga się z traumą wojny – z rozmów i wizyt wiemy, jak trudno jest im się otworzyć, jak wiele czasu zajmuje, zanim odważą się w ogóle mówić o swoich uczuciach. Poznaliśmy także dzieci, które po usłyszeniu nagłego hałasu chowały się pod stół, przestraszone, że zaczyna się atak rakietowy. To ogromny stres dla maluchów, które nie potrafią sobie z nim poradzić same” – opowiada Natalia Makulska z PAH.
W ramach projektu PAH współpracuje m.in. z Fundacją Inter Pares, która prowadzi azyl dla bezdomnych zwierząt. To wyjątkowa przestrzeń, w której dzieci, a także seniorzy, osoby z niepełnosprawnościami – czyli często osoby wykluczone społecznie – oraz uratowane zwierzęta mogą się wzajemnie pozytywnie wspierać. W ramach prowadzonej przez Fundację zooterapii najmłodsi mają możliwość kontaktu z psami, osłami, końmi, krowami, owcami, kozami czy kotami. Zajęcia prowadzone pod okiem psychologa pomagają ich uczestnikom wyciszyć się i uspokoić, wzmacniają także pewność siebie.
„W tego typu działaniach liczy się przede wszystkim wiedza i praktyka – dlatego potrzebni są specjaliści z doświadczeniem pracy z dziećmi: psychologowie, psychoterapeuci, pedagodzy. Te osoby pracują w wielu organizacjach społecznych, które dzięki pozyskanym środkom finansowym możemy wspierać” – wyjaśnia Makulska.
Dlatego najlepszą formą pomocy jest wsparcie finansowe, dzięki któremu można docierać z pomocą do większej liczby dzieci w kolejnych regionach Polski, wspierając jednocześnie działalność lokalnych organizacji pozarządowych.
„Pajacyk” to program, w ramach którego PAH od 1998 roku pomaga dzieciom i młodzieży w całej Polsce. Program finansuje posiłki w szkołach i placówkach wsparcia dziennego, a od 2021 roku także działania na rzecz ochrony zdrowia psychicznego.
Program realizowany we współpracy z organizacją CARE.
Źródło informacji: Polska Akcja Humanitarna. Zdjęcie ilustracyjne – fot Shutterstock.
