Niepełnosprawność

Katowice. Zbadali dostępność komunikacji miejskiej – dostali nagrodę

Fundacja Transgresja z Katowic laureatem Super Głos. To nagroda za konsekwentne działanie pomimo przeszkód. Nagrodę przyznała Fundacja Batorego w ramach akcji Masz Głos tym społecznościom lokalnym, które są aktywne w swoich środowiskach i zmieniają najbliższe otoczenie. Fundacja Transgresja została doceniona za zbadanie, na ile komunikacja publiczna w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii jest dostępna osobom z niepełnosprawnością wzroku i/lub słuchu.

Fundacja Transgresja jest jedyną organizacją z województwa śląskiego wśród dziesięciu laureatów Super Głos i w ogóle jedyną zajmującą się sprawami osób z niepełnosprawnościami w tym gronie. Wśród nagrodzonych inicjatyw jest także m.in. Stowarzyszenie Radomianie dla Demokracji, które uruchomiło internetową bazę drzew albo Młodzieżowy Strajk Klimatyczny z Białegostoku doceniony za działania na rzecz poprawy klimatu. Laureaci zostali wybrani z grona 314 uczestników akcji Masz Głos Fundacji Batorego, która skupia organizacje i grupy nieformalne aktywnych mieszkańców. Nagrodę Super Głos otrzymali ci, którzy w minionym roku najskuteczniej dążyli do zmian w najbliższym otoczeniu. Byli dobrze zorganizowani, działali niestandardowo, cechowali się w wytrwałością w dążeniu do założonych celów.

Czy autobusy i tramwaje są naprawdę publiczne?

Od czerwca do października 2021 zespół Fundacji Transgresja badał, na ile autobusy i tramwaje transportu publicznego Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii odpowiadają na potrzeby osób z niepełnosprawnością wzroku i/lub słuchu. Członkowie Fundacji sprawdzali też przystanki – ich dostępność i usytuowanie, czytelność rozkładów jazdy, przydatność aplikacji mobilnych, które służą do planowania podróży. Oprócz własnego doświadczenia jako środowiska skupiającego osoby z niepełnosprawnością, sięgnęli po opinię 30 osób niewidomych, niedowidzących, głuchoniewidomych i głuchych.

Osoby z niepełnosprawnościami zwróciły uwagę na liczne problemy, które utrudniają, a czasem wręcz uniemożliwiają im korzystanie z transportu publicznego. Wśród nich można wymienić m.in. brak aplikacji do rozkładów jazdy dostępnej dla osób niewidomych, co powoduje, że nie ma mają one możliwości samodzielnego zaplanowania swojej podróży. Dużym problemem dla osób niewidomych jest brak na wielu przystankach pól uwagi, czyli płyt w wypustkami, które są wyczuwalne przez białą laskę lub podeszwę buta i informują o zbliżaniu się do krawędzi peronu przystankowego. Osobnym problemem są przystanki na żądanie, szczególnie w rejonach wiejskich, gdzie wysepki przystanków nie są wyniesione w stosunku do jezdni i osoby niewidome praktycznie nie mają szans samodzielnie ich odnaleźć. A kiedy już uda się dotrzeć na przystanek, to nie wiadomo najczęściej, do którego pojazdu wejść, bo brak jest zewnętrznej informacji pasażerskiej. Niemałym problemem jest także tzw. ciepły guzik, czyli funkcja otwierania drzwi przez pasażerów. Osobom niewidomym często trudno jest go znaleźć, co nieraz powoduje, że zanim otworzą drzwi, to autobus już zdąży odjechać.

„Korzystając na co dzień z transportu publicznego w różnych miastach i gminach wchodzących w skład metropolii mamy poczucie, że nie jesteśmy traktowani na równi z innymi pasażerami, a często po prostu dyskryminowani – mówi Krzysztof Wostal z Fundacji Transgresja. „Jak wykazaliśmy w naszym monitoringu, wiele przyjętych rozwiązań nie jest zgodna z zasadami projektowania uniwersalnego. Liczymy, że nasze działanie będzie początkiem zmian, dzięki którym będziemy w sposób komfortowy i bezpieczny przemieszczać się autobusami i tramwajami po całym terenie GZM” – dodaje autor raportu.

Raport

Po badaniu powstał raport „Dostępność autobusowo-tramwajowa komunikacji publicznej dla osób z niepełnosprawnościami sensorycznymi na terenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii”, opublikowany na początku grudnia 2021 i przesłany do Zarządu Transportu Metropolitalnego (organizatora transportu publicznego w GZM) i do mediów. W raporcie, poza przedstawieniem stanu faktycznego, członkowie Fundacji zaproponowali też zmiany, których wprowadzenie poprawi dostępność transportu publicznego dla osób ze szczególnymi potrzebami. Przedstawiciele ZTM obiecali Fundacji Transgresja spotkanie na początku 2022, by omówić kierunki zmian w komunikacji i możliwości ich wdrożenia.

To dopiero pierwszy krok

Przeprowadzenie monitoringu i napisanie raportu to pierwszy krok w stronę dostosowania Metropolii do potrzeb wszystkich jej mieszkańców. Sprawą dostępności przestrzeni zaczęła się interesować opinia publiczna, która wcześniej nie zdawała sobie sprawy, ile trudności może sprawić osobie niedowidzącej wejście do autobusu czy opuszczenie go na właściwym przystanku. W 2022 Fundacja Transgresja będzie prowadzić we współpracy z akcją Masz Głos działania rzecznicze mające na celu zwiększenie dostępności transportu publicznego dla osób z niepełnosprawnościami sensorycznymi.

Źródło: oprac. za infokatowice.pl. Zdjęcie ilustracyjne – fot. Shutterstock.

17 lutego 2022