Stopniowe dostosowywanie infrastruktury miejskiej do potrzeb osób z niepełnosprawnościami ruchowymi, zgodnie z dostępnością środków budżetowych, nie stanowiło naruszenia zakazu dyskryminacji w związku z prawem do poszanowania życia rodzinnego skarżącego – uznał Europejski Trybunał Praw Człowieka.
Skargę do Trybunału wniósł obywatel Islandii, który jest osobą niepełnosprawną ruchowo i porusza się na wózku inwalidzkim. W 2015 r. skarżący podał swoją gminę do sądu ze względu na brak niezbędnych udogodnień dla osób niepełnosprawnych ruchowo.
Za mało podjazdów dla osób na wózkach
Skarżący wskazywał, iż instytucje miejskie i kulturalne mieszczą się w budynkach, które powstały, odpowiednio, w 1870 i 1960 r., a gmina nie zadbała o odpowiednie ich dostosowanie poprzez zamontowanie podjazdów, ramp, dźwigów i tym podobnych urządzeń. Islandzkie organy władzy z kolei wskazywały, że remonty instytucji miejskich trwają od 2000 r. i są prowadzone stopniowo, z uwzględnieniem zasobów finansowych oraz możliwości organizacyjnych samorządu. Przed Trybunałem skarżący twierdził, iż te działania są niewystarczające i sprowadzają się do naruszenia zakazu dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność w związku prawem jego prawem do poszanowania życia prywatnego, to jest naruszenia art. 14 w związku z art. 8 Konwencji o prawach człowieka.
Brak infrastruktury dla niepełnosprawnych to ingerencja w ich życie prywatne
Trybunał odniósł się najpierw do kwestii dopuszczalności skargi i uznał, iż brak infrastruktury dla osób niepełnosprawnych faktycznie może stanowić ingerencję w prawo do poszanowania życia prywatnego skarżącego, skoro jego dostęp do instytucji publicznych i kulturalnych jest ograniczony. Trybunał przypomniał, iż dyskryminacja w rozumieniu Konwencji oznacza odmienne traktowanie osób znajdujących się w takim samym lub istotnie podobnym położeniu bez racjonalnego i obiektywnego uzasadnienia. Trybunał powołał się również na Konwencję Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych z 13 grudnia 2006 r. i stwierdził, że przy osiąganiu celów Konwencji państwa-strony cieszą się dość szerokim marginesem uznania. Państwa mają obowiązek wprowadzania „racjonalnych usprawnień” dla osób niepełnosprawnych, ale nie oznacza to nałożenia na państwa nieproporcjonalnego i nadmiernego obciążenia w tej mierze.
„Nie od razu Kraków zbudowano”
W konkretnych okolicznościach niniejszej sprawy Trybunał nie dostrzegł jednak naruszeń prawa do prywatności i zakazu dyskryminacji skarżącego. Trybunał wskazał na wysiłki władz miejskich, aby dostosować przestarzałą infrastrukturę do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, która stopniowo jest modernizowana. Trybunał odnotował postęp na przestrzeni ostatnich lat i ciągłe podejmowanie nowych prac w tym kierunku. Trybunał podkreślił, iż nie można na organy władzy nakładać „nadmiernego i nieproporcjonalnego obciążenia” w tej mierze. Władze samorządowe w miejscowości skarżącego podejmowały i podejmują racjonalne i odpowiednie środki, aby poprawić dostępność miejsc użyteczności publicznej, muszą jednak brać pod uwagę praktyczne ograniczenia budżetowe, a w przypadku budynków historycznych – również historyczny stan budynków i potrzebę jego zabezpieczenia. Stopniowe dostosowywanie tkanki miejskiej do potrzeb osób niepełnosprawnych nie stanowi ich dyskryminacji i nie narusza ich praw podstawowych.
Źródło: oprac. za prawo.pl. Zdjęcie ilustracyjne – fot. Shutterstock.
