Osoby z niepełnosprawnościami sensorycznymi nadal mają problemy w autobusach i tramwajach ZTM. Sporo zostało jeszcze do poprawy, ale też wiele zmian wprowadzono, niestety to ciągle za mało.
Komunikacja miejska w GZM skontrolowana. Czy jest dostępna dla osób z niepełnosprawnością wzroku i słuchu? Sprawdzili to działacze Fundacji Transgresja w ramach akcji Masz Głos koordynowanej na terenie woj. śląskiego przez Stowarzyszenie Aktywności Obywatelskiej Bona Fides z Katowic.
Pierwsza kontrola komunikacji miejskiej – autobusowej i tramwajowej trwała od czerwca do października 2021. Badanie zostało przeprowadzone przez zespół, w skład którego wchodziły osoby głuchoniewidome, a więc takie, które mają jednoczesną dysfunkcję wzroku i słuchu. Ta dysfunkcja jest na różnym poziomie – czasami jest większe uszkodzenie wzroku, a czasami słuchu. Ponadto, w trakcie badań przeprowadzono kilkadziesiąt rozmów z ludźmi z niepełnosprawnościami sensorycznymi, którzy na co dzień korzystają z komunikacji publicznej w GZM” – tłumaczy Krzysztof Wostal z Fundacji Transgresja.
Po ostatniej ewaluacji z 2022 roku wprowadzono w komunikacji miejskiej na terenie GZM szereg zmian. Co zauważyli autorzy raportu, wyliczając 8 dobrych zmian wprowadzonych przez Metropolię.
1) W tramwajach wprowadzono dodatkową zapowiedź głosową z informacją „Uwaga – wysiadanie na jezdnię” na przystankach, gdzie taka sytuacja ma miejsce.
2) W wymogach przetargowych dotyczących floty pojazdów, zawarto wymóg kontrastowych oznaczeń progów w wejściach do autobusów.
3) W nowych umowach przewozowych uwzględniono, że kierowcy autobusów nie mają możliwości ściszania komunikatów głosowych.
4) Ustandaryzowano głośność sygnałów akustycznych przed zapowiedziami wewnątrz pojazdów.
5) Ujednolicono zapis nazw przystanków na wyświetlaczach pojazdów z tymi na słupkach rozkładowych i w rozkładach jazdy dostępnych na stronie internetowej ZTM.
6) Do standardów wyglądu wiat na przystankach wprowadzono zapisy dotyczące zaznaczania ich transparentnych elementów.
7) ZTM z własnej inicjatywy rozpoczął naklejanie na tablicach rozkładowych naklejek z brajlowskimi oznaczeniami stanowisk oraz z kodami QR, które prowadzą do strony z rozkładami jazdy danego przystanku. Ustalono jednolite umiejscowienie tych kodów, w prawym dolnym rogu tabliczki rozkładowej.
8) Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia rozpoczęła publikację na swoim profilu w serwisie Facebook informacji o tym, jak funkcjonują ludzie z niepełnosprawnościami w transporcie publicznym i jak współpasażerowie mogą im pomóc w efektywniejszym korzystaniu z niego. W pracach tych brał udział przedstawiciel Fundacji Transgresja.
Niestety, jak zauważają autorzy raportu, do pełnej dostępności komunikacji miejskiej jeszcze droga daleka. Problemem są m.in. nie ustandaryzowane przystanki, brak zapowiedzi głosowych na zewnątrz pojazdu czy aplikacji z rozkładem jazdy dostępnej dla osób niewidomych. Poniżej największe problemy jakie zauważyli autorzy raportu:
1) Bardzo trudno jest ustandaryzować wygląd i funkcjonalność przystanków autobusowych i tramwajowych. Pomimo tego, że już prawie trzy lata temu Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia stworzyła Standardy dostępności ruchu pieszych, w którym jest także rozdział dotyczący przystanków komunikacji publicznej, nie są one stosowane przez gminy wchodzące w jej skład.
2) Osoby z niepełnosprawnością wzroku, zwłaszcza niewidome, nadal są nierówno traktowane w porównaniu do pozostałych pasażerów, jeśli chodzi o kwestie zewnętrznej informacji pasażerskiej. ZTM nie jest skłonny wprowadzić zewnętrznych zapowiedzi głosowych w pojazdach. Z pandemicznego doświadczenia wiemy, że są głośniki na zewnątrz pojazdów. Często nadawano z nich komunikaty o konieczności jazdy w maseczkach. Tych systemów nagłośnienia nie wykorzystuje się do głosowej informacji pasażerskiej – dodaje Krzysztof Wostal.
3) Zmianą, która w największym stopniu wpłynęłaby na dostępność transportu publicznego w metropolii, byłoby wdrożenie systemu, polegającego na uruchamianiu zapowiedzi za pomocą pilotów. Na ten moment ta propozycja nie spotkała się z przychylnością kierownictwa ZTM. ZTM jak dotąd nie przyjął także propozycji organizacji wizyty studyjnej w Łodzi, gdzie takie narzędzie jest stosowane.
4) Kolejnym istotnym problemem jest dostępność dla osób niewidomych do aplikacji z rozkładami jazdy autobusów i tramwajów. Wciąż komercyjne podmioty nie są zobligowane do stosowania dostępności, gdy wykorzystują dane publiczne od organizatora transportu publicznego, a oficjalna aplikacja GZM dla rozkładów jazdy, jaką jest M2GOinfo, nie spełnia wielu kryteriów dostępności.
5) Nadal występują sytuacje, gdzie na dwóch różnych trasach funkcjonuje autobus mający taki sam numer. Nie chodzi tutaj o pojedyncze warianty, lecz sytuację, gdzie w ciągu dnia kilka kursów różni się od siebie.
Źródło: oprac. za infokatowice.pl. Zdjęcie ilustracyjne – fot. Shutterstock.
