Świadczenie wspierające, które wprowadzono od 1 stycznia 2024 r., będzie przyznawał i wypłacał ZUS po wydaniu decyzji przez Wojewódzki Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności. To nowe świadczenie jest przyznawane bezpośrednio osobie z niepełnosprawnością, która ukończyła 18 lat, a nie jak to było w przypadku świadczeń wypłacanych przez organ gminy – dla jej opiekuna. Co ważne, obu tych świadczeń nie wolno łączyć, trzeba zdecydować się na jedno z nich.
Nowe świadczenie jest przyznawane bezpośrednio osobie z niepełnosprawnością. Jego wysokość nie jest jednakowa dla każdego, a ustala się ją na podstawie uzyskanej liczby punktów w decyzji określającej potrzebę poziomu wsparcia, którą wydaje Wojewódzki Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności (WZON).
Wysokość świadczenia wspierającego nie jest jedną stałą kwotą dla wszystkich uprawnionych. Zależy od ustalonego poziomu potrzeby wsparcia (określonego w punktach) przez WZON. Może ona wynosić od 40 proc. renty socjalnej (obecnie – 635 zł) do 220 % renty socjalnej – 3459 zł.
Świadczenie wspierające a świadczenie z organu gminy
Jeżeli zostanie złożony wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego przez osobę z niepełnosprawnością lub osobę upoważnioną do jej reprezentowania, a opiekun osoby z niepełnosprawnością jest uprawniony do pobierania świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna, wypłata tych świadczeń ulegnie wstrzymaniu z mocy prawa.
Jeśli okres, za który opiekun osoby z niepełnosprawnością pobierał z organu gminy świadczenie albo zasiłek należny opiekunowi, pokrywa się z okresem, za który ZUS przyzna osobie z niepełnosprawnością świadczenie wspierające, to opiekun, który pobrał zasiłek z gminy, będzie musiał zwrócić to świadczenie do gminy wraz z odsetkami.
Gmina wyda opiekunowi decyzję o nienależnie pobranym świadczeniu za okres, za który wypłacone świadczenia z gminy pokryło się z okresem, za który ZUS przyznał świadczenie wspierające.
Wycofanie wniosku o świadczenie wspierające
Wnioskodawca może również wycofać wniosek o świadczenie wspierające także po przyznaniu świadczenia. W takim przypadku przyznane prawo do świadczenia wspierającego zostanie uchylone, a jeżeli doszło do wypłaty, wnioskodawca będzie zobowiązany do zwrotu pobranego świadczenia wspierającego.
Kolejność składania wniosków
Aby otrzymać świadczenie wspierające, najpierw trzeba złożyć wniosek do Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności o ustalenie poziomu potrzeby wsparcia. Dopiero wówczas można składać wniosek do ZUS. Może być on złożony najwcześniej w miesiącu, gdy decyzja WZON ustalająca poziom wsparcia stała się ostateczna. Jeśli wniosek o świadczenie SWN zostanie złożony w okresie 3 miesięcy od dnia, w którym decyzja WZON stała się ostateczna albo decyzja uprawomocniła się w sytuacji złożenia do sądu odwołania od tej decyzji, ZUS wypłaci świadczenie od daty, od której przyznano uprawniającą liczbę punktów. Wnioski zgłoszone przedwcześnie zostaną pozostawione bez rozpatrzenia.
Źródło: ZUS. Zdjęcie ilustracyjne – fot. archiwum.
